ท้องผูก | อาการ-สาเหตุ-รักษา-ป้องกัน

ท้องผูก หรือ Constipation คือ ภาวะที่มีความถี่ในการขับถ่ายอุจจาระน้อยกว่าปกติ หรือลำบากในการขับถ่าย ต้องใช้เวลาในการเบ่งเพื่อขับถ่ายอุจจาระนานกว่าปกติ ซึ่งจากสถิติล่าสุดของสมาคมประสาททางเดินอาหารและการเคลื่อนไหว (Thai Neurogastroenterology and Motility Society) พบว่า 24% ของคนไทยคิดว่าตัวเองมีปัญหาท้องผูก

ลำไส้แปรปรวน | อาการ-สาเหตุ-รักษา-ป้องกัน

ท้องผูก | อาการ

อาการที่แสดงออกทางร่างกายที่ทำให้เรารู้ว่ากำลังมีปัญหาท้องผูกอยู่ คือ

1. ขับถ่ายอุจจาระน้อยกว่า 3 ครั้ง/อาทิตย์
2. ออกแรงเบ่งอุจจาระมากกว่าปกติ
3. อุจจาระแห้ง แข็ง เป็นก้อน
4. ขับถ่ายอุจจาระลำบากกว่าปกติ
5. อุจจาระแล้วมีอาการเจ็บรูทวาร
6. รู้สึกว่าอุจจาระไม่สุด มีอะไรเหลืออยู่ในท้อง
7. รู้สึกว่ามีอะไรขวางทางอุจจาระ
8. มีเลือดปนออกมากับอุจจาระ

อุจจาระ | สีบอกอะไร แข็งบอกอะไร รูปร่างบอกอะไร

ท้องผูก | สาเหตุ

สาเหตุของท้องผูกมีมากมายหลายทาง ไม่ว่าจะเป็น จากโรคทางร่างกาย จากยาที่รับประทานเป็นประจำแล้วทำให้เกิดผลข้างเคียงกับระบบขับถ่าย จากการอุดกั้นของลำไส้ และจากการทำงานของกล้ามเนื้อที่ควบคุมการขับถ่ายผิดปกติ ซึ่งสามารถสรุปเป็นข้อๆ ได้ ดังนี้

1. รับประทานอาหารที่มีกากใยไม่เพียงพอ
2. ดื่มน้ำไม่เพียงพอ
3. ไม่ออกกำลังกายเลย หรือออกกำลังกายไม่เพียงพอ
4. เครียดมากเกินไป
5. รับประทานอาหารที่ย่อยยากมากเกินไป เช่น นมวัว ชีส เนื้อสัตว์สีแดง เป็นต้น
6. มีภาวะลำไส้แปรปรวนหรือลำไส้อักเสบเรื้อรัง
7. โรคทางกายบางอย่าง เช่น โรคเบาหวาน โรคไทรอยด์ต่ำ โรคพาร์กินสัน โรคปลอกประสาทตาเสื่อม ภาวะแคลเซียมในเลือดสูง เป็นต้น
8. ยาที่รับประทานเป็นประจำ เช่น ยาที่รักษาอาการซึมเศร้า ยาลดการบีบเกร็งของลำไส้ ยากันชัก ยาลดความดันโลหิต ยาแก้ปวดที่มีส่วนผสมของมอร์ฟีน ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs ยาบำรุงเลือด ยาแคลเซียม เป็นต้น

ทุกเรื่องเกี่ยวกับ แคลเซียม (Calcium) ที่คนทั่วไปควรรู้

ท้องผูก | รักษา

ถ้าอาการท้องผูกไม่ได้รุนแรงมากหรือเรื้อรังมานาน สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้วยตัวเองเพื่อรักษาได้ ไม่จำเป็นต้องไปพบแพทย์ ดังนี้

1. ดื่มน้ำเปล่าในปริมาณมากกว่าปกติ 2-4 แก้ว/วัน
2. หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่ทำให้ร่างกายขาดน้ำ
   • กาแฟ
   • ชา
   • เหล้า
   • เบียร์
   • ไวน์
3. รับประทานอาหารที่มีกากใยสูงเพิ่มมากขึ้น
   1. ผัก
      • ดอกสะเดา
      • ใบเหลียง
      • ดอกแค
      • ขี้เหล็ก
      • กระเฉด
      • กระเจี๊ยบเขียว
   2. ผลไม้
      • ลูกพรุน
      • ราสเบอร์รี่
      • อะโวคาโด
      • ฝรั่ง
      • เสาวรส
   3. ธัญพืช
      • เมล็ดเจีย
      • อัลมอนต์
      • ข้าวโอ๊ต
      • ควินัว
      • กราโนล่า
   4. ถั่ว
      • ถั่วลันเตาเหลือง
      • ถั่วเลนทิล
      • ถั่วดำ
      • ถั่วชิกพี
   5. เห็ด
      • เข็มทอง
      • หอม
      • นางฟ้า
      • ออรินจิ
4. หลีกเลี่ยงอาหารที่ร่างกายย่อยยาก
   • เนื้อสัตว์สีแดง
   • นมวัว
   • ชีส
   • อาหารที่มีไขมันสูง (น้ำมันเยิ้มๆ)
5. ปรับท่าทางการนั่งขับถ่ายอุจจาระให้ตำแหน่งของก้นอยู่ต่ำกว่าหัวเข่า (นั่งยองๆ)
6. ไม่เล่นมือถือ แท็บเล็ต หรืออ่านหนังสือ ระหว่างอุจจาระ
7. รับประทานอาหารเสริมเพิ่มมากขึ้น เช่น
   • พรีไบโอติก (Prebiotic)
   • โพรไบโอติก (Probiotic)
   • กากใยอาหาร (Dietary Fiber)

พรีไบโอติก Prebiotic | คืออะไร? มีประโยชน์อะไร?

ท้องผูก | ป้องกัน

1. รับประทานอาหารที่มีกากใยให้เพียงพอในแต่ละวัน
2. ดื่มน้ำเปล่า 8 แก้ว/วัน (แก้วละ 240 มิลลิลิตร) และเพิ่มปริมาณขั้นต่ำเป็น 2 เท่า เมื่อมีการดื่มกาแฟ ชา หรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เช่น เหล้า เบียร์ ไวน์
3. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
4. ฝึกขับถ่ายอุจจาระให้เป็นเวลา สม่ำเสมอทุกๆ วัน
5. ถ้าเริ่มมีอาการขับถ่ายอุจจาระลำบากให้เริ่มดูแลตัวเองได้เลย ไม่จำเป็นต้องรอให้อาการหนักถึงขั้นท้องผูกก่อนค่อยรักษา เช่น รับประทานพรีไบโอติก (Prebiotic), โพรไบโอติก (Probiotic), กากใยอาหาร (Dietary Fiber) จากอาหารตามธรรมชาติหรืออาหารเสริม

โพรไบโอติก Probiotic | คืออะไร? ช่วยอะไร?

อาหารเสริมแก้ปัญหาท้องผูก

Good Gut คือ อาหารเสริมใยอาหารประเภทละลายน้ำ (Water Soluble Dietary Fiber) ชนิดพาร์เชียลลี ไฮโดรไลซ์ กัวร์กัม (PHGG : Partially Hydrolyzed Guar Gum) ที่สกัดมาจากเมล็ดกัวร์ (Guar Bean) ประเทศญี่ปุ่น ผู้ซึ่งมีประสบการณ์ด้านนี้มายาวนานกว่า 35 ปี ทำให้มั่นใจได้ว่ามาจากธรรมชาติ ปราศจากพืชดัดแปลงพันธุกรรม การสังเคราะห์ และปลอดภัยจากสารพิษต่างๆ

ได้รับมาตรฐานด้านความปลอดภัยและด้านอาหาร ดังนี้

• FDA | องค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา
• Low – FODMAP | อาหารย่อยง่าย ไม่ท้องอืด ไม่ท้องผูก ไม่ท้องเฟ้อ ไม่ท้องเสีย ไม่ปวดท้อง
• GMO Free | ไม่มีพืชดัดแปลงพันธุกรรม
• Allergen Free | ไม่ทำให้เกิดการแพ้
• VEGAN | มาตรฐานอาหารเจ – มังสวิรัติ – วีแกน
• HALAL | มาตรฐานอาหารอิสลาม
• KOSHER | มาตรฐานอาหารยิว

มีงานวิจัยเฉพาะของ PHGG (Partially Hydrolyzed Guar Gum) ทั้งในหลอดทดลอง ในสิ่งมีชีวิต และในมนุษย์ ว่ามีคุณประโยชน์ต่างๆ ดังนี้

1. มีส่วนช่วยทำให้ระบบขับถ่ายทำงานเป็นปกติ
2. มีส่วนช่วยทำให้ระบบภูมิต้านทานของร่างกายแข็งแรง
3. มีส่วนช่วยป้องกันโรคอ้วน
4. มีส่วนช่วยป้องกันโรคท้องผูก
5. มีส่วนช่วยป้องกันโรคท้องเสีย
6. มีส่วนช่วยป้องกันโรคลำไส้แปรปรวน (IBS: Irritable Bowel Sysdrome)
7. มีส่วนช่วยป้องกันโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD: Inflammatory Bowel Disease)
8. มีส่วนช่วยป้องกันโรคมะเร็งลำไส้
9. มีส่วนช่วยเพิ่มจุลินทรีย์ที่ดีในลำไส้
10. มีส่วนช่วยเพิ่มการดูดซึมแร่ธาตุ
11. มีส่วนช่วยเพิ่มกรดไขมันสายสั้น (SCFAs: Short-Chain Fatty Acids) ในลำไส้
12. มีส่วนช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลและระดับน้ำตาลในเลือด
13. มีส่วนช่วยลดค่าดัชนีน้ำตาล (GI: Glycemic Index)
14. มีส่วนช่วยลดความโหยหลังจากมื้ออาหาร
15. มีส่วนช่วยลดไขมันส่วนเกินในร่างกาย
16. มีส่วนช่วยลดระดับน้ำตาลสะสมในเลือด (HbA1C: Hemoglobin A1C)

ละลายน้ำเปล่าหรือเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ ดื่มวันละ 1 ซอง