อาหารไม่ย่อย – Indigestion – Dyspepsia | อาการ-สาเหตุ-รักษา-ป้องกัน
อาหารไม่ย่อย หรือ Indigestion หรือ Dyspepsia คือ ภาวะที่ระบบย่อยอาหารไม่สามารถทำงานได้เป็นปกติ ทำให้เกิดปัญหาขึ้นหลังจากรับประทานอาหารเข้าไป ส่งผลเสียต่อสุขภาพโดยรวมทั้งในระยะสั้นและระยะยาว
กินกาแฟ ท้องผูก เกิดจากอะไร? แก้ไขยังไง?
อาหารไม่ย่อย | อาการ
- อิ่มเร็ว | รู้สึกอิ่มเร็ว รับประทานอาหารได้นิดหน่อย
- อิ่มนานเกินไป | รู้สึกอิ่มนานเกินกว่าปกติที่ควรเป็น
- อึดอัด แน่นท้อง | รู้สึกจุกเสียด ไม่สบายท้อง หายใจไม่สะดวก
- ปวดท้อง | รู้สึกว่าปวดท้องบริเวณกระเพาะอาหาร
- เรอเปรี้ยว | รู้สึกมีลมรสเปรี้ยวหรือรสขมย้อนออกมาจากปาก
- ท้องอืด ท้องเฟ้อ | รู้สึกเหมือนมีลมในช่องท้องพยายามดันขึ้นมาด้านบน
- แสบร้อนกลางอก | รู้สึกปวดแสบปวดร้อนบริเวณกลางอก
- คลื่นไส้ อาเจียน | รู้สึกคลื่นไส้ อยากอ้วก อยากอาเจียน อยากขย้อนอาหารที่รับประทานออกมา
- ปวดหลัง | รู้สึกปวดหลังเนื่องจากเส้นประสาทของอวัยวะภายในกับกล้ามเนื้อหลังมีการเชื่อมต่อกัน
- ท้องผูก ท้องเสีย | บางครั้งอาหารที่ย่อยไม่สมบูรณ์จะส่งผลทำให้ ถ่ายไม่ออก ไม่ถ่าย ถ่ายเหลว
เอนไซม์ย่อยอาหาร – Digestive Enzyme | คืออะไร? มีอะไรบ้าง?
อาหารไม่ย่อย | สาเหตุ
- อ้วน | ไขมันส่วนเกินเยอะ อ้วนลงพุง ทำให้เกิดแรงดันไปที่กระเพาะอาหาร อาหารย่อยยากขึ้น
- รับประทานเยอะเกินไป | กินอิ่มจุก กินอิ่มเกิน ทำให้อาหารย่อยลำบาก ระบบย่อยอาหารทำงานหนัก
- รับประทานเร็วเกินไป | เคี้ยวอาหารไม่ละเอียด กินเร็ว กลืนเร็ว ทำให้อาหารย่อยลำบาก
- ดื่มน้ำเยอะระหว่างมื้ออาหาร | น้ำทำให้ความเข้มข้นของกรดในกระเพาะอาหารลดลง
- รับประทานมื้อดึก | เวลากลางคืนระบบย่อยอาหารทำงานลดลง โดยเฉพาะก่อนนอน
- กรดน้อยเกิน | กรดในกระเพาะอาหารหลั่งน้อยเกินไป ไม่เพียงพอกับการย่อยอาหาร
- กรดมากเกิน | กรดในกระเพาะอาหารหลั่งเยอะเกินไป กระตุ้นทำให้กรดไหลย้อน การย่อยลดลง
- รับประทานจุกจิก | กินแล้วกินอีก กระตุ้นทำให้ร่างกายหลั่งกรดในกระเพาะออกมาเยอะ ตลอดเวลา
- คาเฟอีน | ชา กาแฟ โกโก้ กระตุ้นให้กรดหลั่งเยอะขึ้น และผ่อนคลายกล้ามเนื้อรูหูดหลอดอาหาร
- แอลกอฮอล์ | เหล้า เบียร์ ไวน์ กระตุ้นให้กรดหลั่งเยอะขึ้น และผ่อนคลายกล้ามเนื้อรูหูดหลอดอาหาร
- อาหารย่อยยาก | อาหารทอด น้ำมันเยิ้ม ทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานหนักขึ้น ใช้เวลาย่อยนาน
- อาหารเผ็ดเกินไป | แคปไซซินในพริกทำให้อาหารย่อยช้าลง อาหารอยู่ในกระเพาะนานขึ้น
- เครียด กังวล หดหู่ ซึมเศร้า | อารมณ์และความรู้สึกส่งผลต่อระบบย่อยอาหารทำงานลดลง
- อายุเยอะขึ้น | ผู้สูงอายุ คนแก่ ประสิทธิภาพการย่อยอาหารลดลง ฟันมีปัญหา กล้ามเนื้อลดลง
- ตั้งครรภ์ | เด็กในท้อง ทำให้เกิดแรงดันไปที่กระเพาะอาหาร รวมฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงไป
- ยาที่รับประทานเป็นประจำ | ยาบางชนิดมีผลข้างเคียงทำให้ประสิทธิภาพของการย่อยลดลง เช่น
- NSAIDs – ยาแก้ปวด แก้ไข้
- Antibiotic – ยาปฎิชีวนะ
- ปัญหาสุขภาพ | ปัญหาสุขภาพบางอย่างมีผลทำให้ประสิทธิภาพของการย่อยลดลง เช่น
- ลำไส้แปรปรวน
- นิ่วในถุงน้ำดี
- ถุงน้ำดีอักเสบ
- ติดเชื้อในทางเดินอาหาร
- กระเพาะอาหารบีบตัวช้า
- ลำไส้อุดตัน
- แบคทีเรียในลำไส้เจริญเติบโตผิดปกติ
เอนไซม์จากธรรมชาติ มีอยู่ในอะไรบ้าง?
อาหารไม่ย่อย | รักษา
คนส่วนใหญ่จะมีปัญหานี้ไม่บ่อย นานๆ ที แต่จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เมื่ออายุมากขึ้น ถ้ายังไม่รุนแรงหรือเรื้อรังสามารถดูแลตัวเองที่บ้านได้ ดังนี้
Short Term | ระยะสั้น
- ทำให้อาหารย่อย | อาหารไม่ย่อยก็ต้องทำให้อาหารย่อยถึงจะหาย อาหารทั้งหมดที่รับประทานเข้าไปแล้ว ถ้าไม่ออกข้างล่าง (อุจจาระ) ก็ย้อนกลับออกข้างบน (อาเจียน)
- รับประทานเอนไซม์ช่วยย่อยอาหาร
- อย่านอน ให้นั่ง หรือเดินเบาๆ
- หายใจลึกและยาว ทำใจให้สบายๆ เบาๆ นิ่งสงบ
- ทำให้หายปวด | อาหารไม่ย่อยทำให้กระเพาะบีบตัวมากขึ้น กรดไหลย้อนขึ้นมาบนหลอดอาหารมากขึ้น เกิดแรงดันย้อนกลับขึ้นบนช่องท้องส่วนบน ทำให้ปวด แสบ ร้อน เรอเปรี้ยว
- ยา
- ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร
- Antacids
- H2 Blockers (Histamine 2 Blockers)
- PPIs (Proton Pump Inhibitors)
- ยาเพิ่มการบีบตัวของทางเดินอาหาร
- Prokinetics
- ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร
- ไม่ใช่ยา
- เบกกิ้งโซดา – ช่วยลดกรดในกระเพาะอาหาร
- น้ำขิง – ช่วยลดกรดในกระเพาะอาหาร
- กล้วย – ช่วยลดกรดในกระเพาะอาหาร
- โหระพา – ช่วยบรรเทาอาการคลื่นไส้ ลดปวด ยับยั้งการอักเสบ
- อบเชย – ช่วยลดกรดในกระเพาะอาหาร บรรเทาอาการคลื่นไส้ และลดปวด
- ว่านหางจระเข้ – ช่วยลดกรดในกระเพาะอาหาร บรรเทาอาการคลื่นไส้ และลดปวด
- รากชะเอมเทศ – ช่วยลดอาการหดเกร็งของกระเพาะอาหารและยับยั้งการอักเสบ
- เปปเปอร์มิ้น – ช่วยลดอาการคลื่นไส้ แต่ไม่เหมาะกับคนที่เป็นกรดไหลย้อนอยู่แล้ว
- คาโมมายด์ – ช่วยลดกรดในกระเพาะอาหารและลดปวด แต่ไม่เหมาะกับคนที่เป็นโรคหัวใจและรับประทานยาต้านการแข็งตัวของเลือดเป็นประจำ
- น้ำมะนาว – ช่วยเพิ่มกรดในกระเพาะอาหาร ไม่เหมาะกับคนที่กรดเกิน
- น้ำส้มสายชูหมักจากแอปเปิ้ล – ช่วยเพิ่มกรดในกระเพาะอาหาร ไม่เหมาะกับคนที่กรดเกิน
- ยา
Long Term | ระยะยาว
- หาสาเหตุ | แต่ละอาจจะเหมือนกันหรือไม่เหมือนกัน ให้สังเกตร่างกายตัวเองว่าสาเหตุเกิดจากอะไร?
- ปรับพฤติกรรม | อะไรที่ทำให้อาหารย่อยยากขึ้นก็ลดลง อะไรที่ทำให้อาหารย่อยง่ายขึ้นก็เพิ่มขึ้น
- พบแพทย์ | ถ้าทำทุกอย่างแล้วไม่ดีขึ้นควรไปปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
แพ้นมวัว | อาการ-สาเหตุ-รักษา-ป้องกัน
อาหารไม่ย่อย | ป้องกัน
- กินพอดีอิ่ม | รับประทานอาหารให้อิ่มแล้วหยุด อย่าพยายามยัดอาหารเพื่อให้อิ่มเกินไป
- เคี้ยวละเอียด | เคี้ยวอาหารให้ละเอียด กลืนให้ช้าลง
- กินเป็นมื้อ | รับประทานอาหาร-ขนม-ผลไม้-เครื่องดื่ม ให้อิ่มแล้วหยุดกิน อย่ากินจุกจิก
- ลดมื้อเย็น เลี่ยงมื้อดึก | รับประทานมื้อเย็นให้น้อย เน้นอาหารที่มีประโยชน์ เลี่ยงมื้อดึกก่อนนอน
- ดื่มน้ำเปล่า | ดื่มน้ำเปล่า 1 แก้ว ก่อนมื้ออาหาร 30 นาที ระหว่างและหลังมื้ออาหารไม่ดื่มน้ำเยอะ
- อิ่มแล้วอย่านอนทันที | รับประทานเสร็จแล้วอย่านอนทันที ให้นั่งหรือเดินเบาๆ
- ควบคุมรูปร่างให้สมส่วน | ควบคุม BMI ให้พอดีอยู่ตลอดเวลา ไม่อ้วนเกินไป ไม่ผอมเกินไป
- อาหารย่อยยาก | ถ้ารู้ตัวว่ารับประทานอะไรแล้วย่อยยาก ให้กินน้อยๆ หรือเลี่ยงไม่กินเลย
- สุขภาพระบบย่อยอาหาร | รับประทาน พรีไบโอติก โพรไบโอติก โพสไบโอติก เป็นประจำสม่ำเสมอ
- คนท้อง คนแก่ ใช้ตัวช่วย | กำลังตั้งครรภ์หรืออายุเยอะขึ้น รับประทานเอนไซม์ช่วยย่อยเสริม
- ควบคุมจิตใจ | ฝึกบริหารอารมณ์ ความคิด จิตใจ ให้นิ่งสงบ
- อย่ากินยาพร่ำเพรื่อ | ยาเป็นสิ่งที่ร่างกายไม่ต้องการทุกวัน กินเพื่อรักษาโรคชั่วคราวแล้วหยุดกิน ไม่มีคนสุขภาพสมบูรณ์คนไหนที่จำเป็นต้องกินยาเป็นประจำทุกวัน
ท้องเสีย สลับ ท้องผูก | อาการของโรคลำไส้แปรปรวน
อาหารเสริมเอนไซม์ช่วยย่อยเกรดการแพทย์
Digest | อาหารเสริมเอนไซม์ช่วยย่อยอาหารเกรดการแพทย์ มีส่วนประกอบ ดังนี้
- Amylase = 7,200U
- Protease = 1,800U
- Lactase = 1,200U
- Lipase = 300U
- Cellulase = 60U
- Bromelain = 120GDU
- Pepsin 1:3000 NF = 50mg
- Trypsin = 12,500IU
Good Gut คือ อาหารเสริมใยอาหารประเภทละลายน้ำ (Water Soluble Dietary Fiber) ชนิดพาร์เชียลลี ไฮโดรไลซ์ กัวร์กัม (PHGG : Partially Hydrolyze Guar Gum) ที่สกัดมาจากเมล็ดกัวร์ (Guar Bean) ประเทศญี่ปุ่น ผู้ซึ่งมีประสบการณ์ด้านนี้มายาวนานกว่า 35 ปี ทำให้มั่นใจได้ว่ามาจากธรรมชาติ ปราศจากพืชดัดแปลงพันธุกรรม การสังเคราะห์ และปลอดภัยจากสารพิษต่างๆ
ได้รับมาตรฐานด้านความปลอดภัยและด้านอาหาร ดังนี้
- FDA | องค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา
- Low – FODMAP | อาหารย่อยง่าย ไม่ท้องอืด ไม่ท้องผูก ไม่ท้องเฟ้อ ไม่ท้องเสีย ไม่ปวดท้อง
- GMO Free | ไม่มีพืชดัดแปลงพันธุกรรม
- Allergen Free | ไม่ทำให้เกิดการแพ้
- VEGAN | มาตรฐานอาหารเจ – มังสวิรัติ – วีแกน
- HALAL | มาตรฐานอาหารอิสลาม
- KOSHER | มาตรฐานอาหารยิว
มีงานวิจัยเฉพาะของ PHGG ทั้งในหลอดทดลอง ในสิ่งมีชีวิต และในมนุษย์ ว่ามีคุณประโยชน์ต่างๆ ดังนี้
- มีส่วนช่วยทำให้ระบบขับถ่ายทำงานเป็นปกติ
- มีส่วนช่วยทำให้ระบบภูมิต้านทานของร่างกายแข็งแรง
- มีส่วนช่วยป้องกันโรคอ้วน
- มีส่วนช่วยป้องกันโรคท้องผูก
- มีส่วนช่วยป้องกันโรคท้องเสีย
- มีส่วนช่วยป้องกันโรคลำไส้แปรปรวน (IBS: Irritable Bowel Sysdrome)
- มีส่วนช่วยป้องกันโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD: Inflammatory Bowel Disease)
- มีส่วนช่วยป้องกันโรคมะเร็งลำไส้
- มีส่วนช่วยเพิ่มจุลินทรีย์ที่ดีในลำไส้
- มีส่วนช่วยเพิ่มการดูดซึมแร่ธาตุ
- มีส่วนช่วยเพิ่มกรดไขมันสายสั้น (SCFAs) ในลำไส้
- มีส่วนช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลและระดับน้ำตาลในเลือด
- มีส่วนช่วยลดค่าดัชนีน้ำตาล (GI: Glycemic Index)
- มีส่วนช่วยลดความโหยหลังจากมื้ออาหาร
- มีส่วนช่วยลดไขมันส่วนเกินในร่างกาย
- มีส่วนช่วยลดระดับน้ำตาลสะสมในเลือด (HbA1C: Hemoglobin A1C)
ละลายน้ำเปล่าหรือเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ ดื่มวันละ 1 ซอง