“คอมบูชา แบบดั้งเดิม” VS “คอมบูชา แบบสมัยใหม่”

คอมบูชา (Kombucha) คือ น้ำชาหมักที่มีประวัติศาสตร์มายาวนานกว่า 2,000 ปี เริ่มต้นมาจากประเทศจีนไม่ใช่ประเทศญี่ปุ่น แล้วก็ค่อยๆ กระจายต่อออกไปจนดังไปทั่วโลก

คอมบูชาแบบดั้งเดิมเป็นทักษะ การสังเกต และประสบการณ์ที่ถ่ายทอดต่อๆ กันมา ส่วนคอมบูชาแบบสมัยใหม่คือการเอาความรู้ทางวิทยาศาสตร์การแพทย์เข้ามาพัฒนาให้ดีขึ้นไปอีก โดยมีเป้าหมายให้ดีกับสุขภาพคนดื่มมากที่สุด ไม่ใช่เป้าหมายเพื่อให้อร่อยที่สุด

เปรียบเทียบเหมือนอาหารไทยที่เป็นภูมิปัญญาและความภูมิใจของประเทศไทย พอเอาความรู้ทางโภชนาการเข้ามาพัฒนาต่อยอดขึ้นไปทำให้กลายเป็นอาหารไทยที่ดีต่อสุขภาพ ทำของเดิมที่ดีอยู่แล้วให้ดีขึ้นไป ไม่ใช่ว่าของเดิมไม่ดีนะครับแต่ทำให้ดีขึ้นไปตามหลักวิทยาศาสตร์

Kombucha | คืออะไร? มีประโยชน์อะไร?

1 | พรีไบโอติค

พรีไบโอติค (Prebiotic) คือ อาหารของจุลินทรีย์ที่ดีในร่างกาย มีมากมายหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็น Beta-Glucans, FOS (Fructooligosaccharides), GOS (Galacto-Oligosaccharides), Inulin, Guar Gum และ Polyphenol เมื่อร่างกายได้รับเข้าไปแล้วจะมีประโยชน์ ดังนี้

1. ช่วยทำให้ระบบภูมิต้านทานแข็งแรง
2. ช่วยทำให้ลดโอกาสเกิดมะเร็งลำไส้
3. ช่วยป้องกันการอักเสบของลำไส้
4. ช่วยทำให้ระบบขับถ่ายเป็นปกติ
5. ช่วยป้องกันโรคอ้วน
6. ช่วยทำให้คอเลสเตอรอลลดลง
7. ช่วยทำให้ดูดซีมแร่ธาตุได้ดี

แบบดั้งเดิม | มีบ้างนิดหน่อยในใบชา คือ สารโพลีฟีนอล (Polyphenol)

แบบสมัยใหม่ | นอกจากสารโพลีฟีนอลที่มีอยู่ในใบชาแล้ว ยังเพิ่มพรีไบโอติคชนิดที่เหมาะสมกับคอมบูชา มีผลต่อการเจริญเติบโตของโพรไบโอติค (Probiotic) มากที่สุด และปริมาณที่แนะนำให้กินต่อวัน คือ พาร์เชียลลี ไฮโดรไลซ์ กัวร์กัม (Partially Hydrolyzed Guar Gum) 5 กรัม/ขวด

พรีไบโอติก Prebiotic | คืออะไร? มีประโยชน์อะไร?

2 | โพรไบโอติค

โพรไบโอติค (Probiotic) คือ จุลินทรีย์ที่ดีในร่างกาย พบว่ามีมากถึง 100 ล้านล้านตัว กระจายอยู่ทั่วทั้งร่างกาย แต่พบมากที่สุด ~70% ที่ลำไส้ เมื่อร่างกายได้รับเข้าไปอย่างสม่ำเสมอจะทำให้มีผลดีต่อร่างกาย ดังนี้

1. ช่วยรักษาสมดุลของจุลินทรีย์ที่ดีและไม่ดีในร่างกาย
2. ช่วยป้องกันและรักษาโรคท้องร่วง-ท้องเสีย
3. ช่วยส่งเสริมสุขภาพจิตที่ดีเนื่องจากมีผลต่อสมอง
4. ช่วยทำให้สุขภาพหัวใจสมบูรณ์แข็งแรง
5. ช่วยลดอาการผื่น แพ้ทางผิวหนัง
6. ช่วยทำให้ระบบย่อยอาหารเป็นปกติ
7. ช่วยทำให้ระบบภูมิต้านทานแข็งแรง
8. ช่วยทำให้ลดไขมันส่วนเกินและป้องกันโรคอ้วน

คนส่วนใหญ่รู้ว่าอาหารและเครื่องดื่มที่ผ่านการหมัก (Fermentation) จะมีจุลินทรีย์ที่ดีหรือโพรไบโอติค ไม่ว่าจะเป็น กิมจิ-นัทโตะ-เทมเป้-ข้าวหมาก-มิโซะ-โยเกิร์ต-คอมบูชา แต่ไม่รู้ว่ารายละเอียดของโพรไบโอติคมีหลักๆ อยู่ 2 อย่าง คือ

โพรไบโอติก Probiotic | คืออะไร? ช่วยอะไร?

สายพันธุ์ของโพรไบโอติค

จุลินทรีย์ที่ดีมีมากมายหลายสายพันธุ์ (Strain of Probiotic) ยิ่งในปัจจุบันที่ความรู้ทางวิทยาศาสตร์พัฒนาไปเร็วมาก ทำให้รู้จักสายพันธุ์ที่ดีเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ

แบบดั้งเดิม | ใช้หัวเชื้อกันตามต่อกันมาเพื่อหมัก แต่ไม่รู้ว่าข้างในนั้นมีสายพันธุ์อะไรบ้าง

แบบสมัยใหม่ | เลือกสายพันธุ์ของโพรไบโอติคที่ดีมา 23 สายพันธุ์เพื่อหมักคอมบูชา ยกตัวอย่างชื่อและประโยชน์มาคร่าวๆ ดังนี้

• Lactobacillus gasseri (แลคโตบาซิลัส แกสเซอรี่) เป็นโพรไบโอติคที่พบในทางเดินอาหารและทางเดินปัสสาวะ ช่วยในการกำจัดจุลินทรีย์ก่อโรค มีประโยชน์ในหลายๆด้าน ไม่ว่าจะเป็น การรักษาสุขภาพช่องคลอด, ลดอาการลำไส้แปรปรวน, การติดเชื้อ H. pylori, และการลดไขมันในช่องท้องและช่วยในการลดน้ำหนัก
• Lactobacillus salivarius (แลคโตบาซิลัส ซาลิวาเรียส) เป็นโพรไบโอติคที่พบในน้ำลาย ช่วยในย่อยคาร์โบไฮเดรตเพื่อผลิตกรดแลคติกและกรดอะซิติก เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรค นอกจากนี้ยังพบในส่วนอื่นของร่างกาย เช่น ลำไส้ใหญ่, ลำไส้เล็ก และ ช่องคลอด ซึ่ง L. salivarius ช่วยในการรักษาสุขภาพปาก, บรรเทาโรคต่างๆในลำไส้, และ ช่วยในการลดคอเลสเตอรอล
• Lactobacillus rhamnosus (แลคโตบาซิลัส รามโนซัส) เป็นโพรไบโอติคที่พบมากในอาหารเสริมโปรไบโอติกต่างๆ พบมากสุดในช่องคลอด และส่วนอื่นๆของร่างกาย เช่น กะเพราะอาหาร, ลำไส้ใหญ่ เป็นต้น ช่วยในเพิ่มภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย แก้และบรรเทาอาการท้องร่วงต่างๆ รักษาโรคผิวหนังภูมิแพ้ และลดการติดเชื้อในช่องคลอด
• Bifidobacterium lactis (บิฟิโดแบคทีเรียม แลคติส) เป็นโพรไบโอติคที่พบมากในลำไส้ ช่วยในการย่อยอาหาร, เสริมการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน, กำจัดของเสียในร่างกาย, ช่วยในการดูซึมวิตามินและแร่ธาตุในลำไส้ให้ดียิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยพบว่า B. lactis มีผลต่อการต้านการเจริญเติบโตของเนื้องอกได้อีกด้วย
• Bifidobacterium longum (บิฟิโดแบคทีเรียม ลองกัม) เป็นโพรไบโอติคที่พบมากในระบบทางเดินอาหารและช่องคลอด โดยเฉพาะในลำไส้ใหญ่ จะทำการหมักน้ำตาลเป็นกรดแลคติก ซึ่งจะช่วยในการควบคุมค่า pH ในระบบทางเดินอาหารและลำไส้ นอกจากนี้ยังพบในทารกและเด็ก โดยเฉพาะทารกที่คลอดตามปกติ จะพบมากกว่าทารกที่ผ่าคลอด ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการทำงานของระบบทางเดินอาหารของทารก ประโยชน์ของ B. longum ก็คือ ช่วยในการเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ช่วยในการป้องกันเชื้อโรคที่เป็นอันตราย สำหรับในเด็กจะช่วยป้องกันโปลิโอ รวมทั้งต่อต้านการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ และยังช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันในผู้สูงอายุได้อีกด้วย นอกจากนี้ยังช่วยในการรักษาโรคในทางเดินอาหาร อีกทั้งยังช่วยในการป้องกันการท้องผูก ช่วยลดการอักเสบในลำไส้ ช่วยในการลดคอเลสเตอรอล ป้องกันการเกิดโรคภูมิแพ้บางชนิด ช่วยในการบรรเทาโรคลำไส้แปรปรวนและการติดเชื้ออีโอไล ช่วยลดการปวดท้อง ทำให้ลำไส้เคลื่อนไหว ลดการท้องอืดท้องเฟ้อ
• Bifidobacterium breve (บิฟิโดแบคทีเรียม เบรเว) เป็นโพรไบโอติคที่พบมากในทารกและเด็ก แต่ก็ยังพบในระบบทางเดินอาหารของผู้ใหญ่เช่นกัน ช่วยในการทำให้ผิวกระจ่างใสสำหรับวัยรุ่น ช่วยไม่ให้ผิวแห้ง และลดผลจากการโดนรังสี UV อีกด้วย นอกจากนี้ยังช่วยในการต่อต้านโรคภูมิแพ้ ช่วยลดอาการแพ้ต่างๆ อีกทั้งยังช่วยลดการแพ้นมวัวในเด็ก รวมถึงช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกัน ป้องกันการเกิดโรคหอบหืด ลดการอักเสบในระบบทางเดินหายใจ ช่วยในการลดอาการท้องผูกและท้องร่วง นอกจากนี้ยังพบว่าช่วยในการลดความอ้วนได้อีกด้วย เนื่องจากช่วยในการลดมวลไขมันได้
• Bifidobacterium infantis (บิฟิโดแบคทีเรียม อินฟานทิส) เป็นโพรไบโอติคที่พบมากในทารกที่กินนมแม่ เพราะส่งต่อผ่านทางน้ำนมแม่ แต่ก็มักผมในลำไส้ใหญ่ ลำไส้เล็กส่วนล่าง เต้านม และในช่องคลอด ซึ่งจะช่วยในการย่อยและนำน้ำตาลไปใช้ ช่วยในการบำรุงลำไส้ ต่อสู้กับเชื้อโรคที่อาจนำทำให้เกิดการติดเชื้อในเด็ก และปรับสมดุลในลำไส้ สำหรับในผู้ใหญ่มีงานวิจัยพบว่าช่วยในการทำงานของระบบทางเดินอาหารและการย่อยอาหาร ช่วยบรรเทาอาการลำไส้แปรปรวน อาการปวดท้อง ท้องอืด อีกทั้งยังช่วยลดการอักเสบในลำไส้ใหญ่ ช่วยลดอาการอ่อนเพลียเรื้อรัง และ ลดอาการของโรคสะเก็ดเงิน

Probiotic ยี่ห้อไหนดี | วิธีเลือกซื้อและวิธีกิน

จำนวนตัวของโพรไบโอติค

ใครๆ ก็รู้ว่าโพรไบโอติคดี แต่มีกี่ตัวกันล่ะ

แบบดั้งเดิม | ไม่มีการวัดปริมาณโพรไบโอติคว่ามีกี่ตัว

แบบสมัยใหม่ | เอาไปวัดปริมาณได้ว่ามีทั้งหมด ~50 ล้านตัว/ขวด

พรีไบโอติก ยี่ห้อไหนดีที่สุด | วิธีเลือกซื้อและวิธีกิน

3 | โพสไบโอติค

โพสไบโอติค (Postbiotic) คือ สารต่างๆ ที่มีประโยชน์กับร่างกาย มีทั้งแบบที่เกิดขึ้นภายในร่างกายหลังจากที่ได้รับพรีไบโอติคและโพรไบโอติค และแบบที่เกิดระหว่างกระบวนการหมัก

แบบดั้งเดิม | ยังไม่รู้จักว่าโพสไบโอติคคืออะไร ดียังไง แล้วต้องทำยังไงให้ได้โพสไบโอติค

แบบสมัยใหม่ | พยายามทำให้ให้เกิดโพสไบโอติคที่เป็นประโยชน์ให้มากที่สุด ไม่ว่าจะเป็น

• กรดไขมันสายสั้น (Short-Chain Fatty Acid) – ทำให้สมองทำงานราบลื่น
• กรดซิตริก (Citric acid) – สารต้านอนุมูลอิสระ
• กรดมาลิก (Malic acid) – ช่วยการขับสารพิษของตับ
• กรดบิวทิริก (Butyric acid) – ต่อต้านยีสต์ที่ไม่ดีในร่างกาย
• กรดกลูคูโรนิก (Glucoronic acid) – แหล่งของกลูโคซามีน
• กรดคลูโคนิก (d-Gluconic acid) – ทำให้ผนังเซลล์แข็งแรง

Prebiotic vs Probiotic vs Postbiotic vs Parabiotic vs Synbiotic

4 | สารอื่นๆ เพิ่มเติม

สารอื่นๆ เพิ่มเติม คือ การปรับปรุงเพื่อให้รสชาดของคอมบูชาดื่มง่ายหรือเพิ่มสารที่มีประโยชน์เข้าไปอีก ไม่ว่าจะเป็นผลไม้สด น้ำผลไม้ และเครื่องเทศต่างๆ

แบบดั้งเดิม | ไม่ได้มีการเพิ่มเติมอะไรเข้าไป

แบบสมัยใหม่ | มีการเพิ่มเติมสารที่มีประโยชน์เข้าไป ไม่ว่าจะเป็น

• คาเทชิน (Catechin) ในชาดำและชาเขียว – ช่วยทำให้สุขภาพหัวใจและหลอดเลือดแข็งแรง
• จีนิสทีน (Genistein) ในดอกอัญชัน – ช่วยบำรุงผิวพรรณ
• คาร์บอนกัมมันต์ (Activated Carbon) ในชาโคล – ช่วยดูดซับสารพิษในทางเดินอาหาร
• ซีบีดี (CBD) ในกัญชง – ช่วยทำให้อารมณ์ผ่อนคลาย
• แซนโธฮิวมอล (Xanthohumol) ในดอกฮอปส์ – ช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
• เคอร์คูมิน (Curcumin) ในขมิ้นชัน – ช่วยลดการอักเสบของร่างกาย

ขมิ้นชัน | สรรพคุณ – ข้อควรระวัง – กินตอนไหน